ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ, ΚΑΤΑ ΤΙΜΟΚΡΑΤΟΥΣ

 Πως άραγε νομοθετούν στους Λοκρούς;

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ, ΚΑΤΑ ΤΙΜΟΚΡΑΤΟΥΣ, 24.139–143

Βούλομαι δ’ ὑμῖν, ὦ ἄνδρες δικασταί, ἐν Λοκροῖς ὡς νομοθετοῦσι διηγήσασθαι˙ ούδέν γάρ χείρους ἔσεσθε παράδειγμα τι ἀκηκοότες, ἄλλως τε καί ᾧ πόλις εὐνομουμένη χρῆται. Ἐκεῖ γάρ οὕτως οἴονται δεῖν τοῖς πάλαι κειμένοις χρῆσθαι νόμοις καί τά πάτρια περιστέλλειν καί μή προς τάς βουλήσεις μηδέ προς τάς διαδύσεις τῶν ἀδικημάτων νομοθετεῖσθαι, ὥστ’ ἄν τις βούληται νόμον καινόν τιθέναι, ἐν βρόχῳ τόν τράχηλον ἔχων νομοθετεῖ, καί ἐάν μέν δόξῃ καλός καί χρήσιμος εἶναι ὁ νόμος, ζῇ ὁ τιθείς καί ἀπέρχεται, εἰ δέ μή, τέθνηκεν ἐπισπασθέντος τοῦ βρόχου. Καί γάρ τοι καινούς μέν οὐ τολμῶσι τίθεσθαι, τοῖς δέ πάλαι κειμένοις ἀκριβῶς χρῶνται.

Λεξιλόγιο:

περιστέλλω= διατηρώ

διάδυσις= υπεκφυγή

ἐπισπᾶται ὁ βρόχος= σφίγγει η θηλειά

Α. Να γράψετε τη  μετάφραση του κειμένου.

Β. Να απαντήσετε στα παρακάτω ζητούμενα:

1. χρῆται: β΄ πληθυντικό πρόσωπο στον παρατατικό
2. οἴονται: β΄ ενικό πρόσωπο στον παρατατικό
3. κειμένοις: γ΄ ενικό πρόσωπο ευκτικής στον ίδιο χρόνο και φωνή
4. τιθέναι: απαρέμφατο αορίστου β΄ στην ενεργητική φωνή
5. ζῇ: α΄ πληθυντικό πρόσωπο στον παρατατικό
6. χείρους: το επίρρημα στο θετικό βαθμό
7. πάλαι: το επίρρημα στο συγκριτικό βαθμό
8. βουλήσεις: δοτική πληθυντικού
9. τιθείς: δοτική πληθυντικού
10. ἀκριβῶς: το επίρρημα στον υπερθετικό βαθμό.

Γ.1. Να χαρακτηριστούν συντακτικά οι παρακάτω όροι:

ὑμῖν, χείρους, προς τάς βουλήσεις, νομοθετεῖσθαι, τοῦ βρόχου.

Γ.2. ούδέν γάρ χείρους ἔσεσθε παράδειγμα τι ἀκηκοότες, ἄλλως τε καί ᾧ πόλις εὐνομουμένη χρῆται: να αναγνωρίσετε και να αναλύσετε το λανθάνοντα υποθετικό λόγο.

Γ.3. ἄν τις βούληται νόμον καινόν τιθέναι, ἐν βρόχῳ τόν τράχηλον ἔχων νομοθετεῖ: να αναγνωρίσετε τον υποθετικό λόγο και να τον μεταφέρετε στην αόριστη επανάληψη στο παρελθόν.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Θέλω, κύριοι δικαστές, να σας εκθέσω με λεπτομέρειες με ποιον τρόπο νομοθετούν στους Λοκρούς· δεν θα γίνετε χειρότεροι, βέβαια, αν έχετε ακούσει κάποιο παράδειγμα, το οποίο μάλιστα χρησιμοποιεί και μια πόλη που κυβερνάται με καλούς νόμους. Γιατί εκεί έχουν τέτοια πεποίθηση ότι πρέπει να χρησιμοποιούν τους νόμους που ισχύουν από παλιά και να περιφρουρούν την προγονική κληρονομιά και να μην νομοθετούν για να ικανοποιήσουν ούτε όσους επιθυμούν να κάνουν κακό ούτε όσους επιθυμούν να ξεφύγουν για το κακό που έκαναν, ώστε, αν κανείς θέλει να θεσπίσει έναν καινούργιο νόμο, νομοθετεί βάζοντας τον λαιμό του στη θηλιά, και αν φανεί ότι ο νόμος είναι καλός και χρήσιμος, ο νομοθέτης συνεχίζει να ζει και μπορεί να φύγει, ενώ στην αντίθετη περίπτωση, η θηλιά σφίγγει και αυτός πεθαίνει. Και ενώ, βέβαια, δεν τολμούν να θεσπίσουν καινούργιους, εφαρμόζουν όμως όσους ισχύουν από παλιά με ακρίβεια.