Ασκήσεις στον Πλάγιο Λόγο

ΝΑ ΜΕΤΑΦΕΡΘΟΥΝ ΤΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΠΛΑΓΙΟ ΛΟΓΟ

1. Πρόσθεν ἄν ἀποθάνοιμεν ἤ τά ὅπλα παραδοῖμεν  (Κλεάνωρ ἀπεκρίνατο…)
2. ‘Υπό τίνος ἐνεπρήσθη ὁ ναός ; (Οὐδείς οἶδεν… /Οὐδείς ἤδη…)
3. Σκοπῶμεν εἰ ἡμῖν πρέπει ἤ οὐ ( Περικλῆς ἐβούλετο…)
4. Δῃοῦται ἡ χώρα (Ἤκουον…)
5. Τήν μητέρα ἐμακάριζον , οἵων τέκνων ἔτυχεν  (Ἀθηναῖοι ἐδόκουν)
6. Οὐκ οἶδα ὅ,τι ἄν ἐποίησεν (Θρασύβουλος λέγει…/ἔφη…)
7. Μή ἀναμείνωμεν, ἕως ἄν πλείους ἡμῶν γένωνται (Παρήνει…)
8. Μή ἀπέλθητε, πρίν ἄν ἀκούσητε (Ἀπηγόρευεν…)
9. Μή σπεῦδε πλουτεῖν μη ταχύ πένης γένῃ (Ὁ σοφιστής συνεβούλευεν…)
10. Ἤν θάνῃς σύ, παῖς ὅδ’ ἐκφεύγει μόρον  (Στρατηγός ἔφη.../ ἐγίγνωσκε…)
11. Πίθηκος ὁ πίθηκος κἄν χρυσᾶ ἔχῃ σανδάλια (Ὁ ποιητής ἔλεγεν…)
12. Διά πολλά προσήκει πείθεσθαι και μάλισθ’ὅτι πᾶς νόμος ἐστίν εὕρημα καί δῶρον θεῶν. (Λακεδαιμόνιοι ἔλεγον)
13. Πρεσβείαν πέμπωμεν , ἥτις ταῦτ’ ἐρεῖ (Κορίνθιοι ἀγγέλλλουσι…/ἤγγειλαν…)
14. Εἰ πάντες τοῦτον ἐποιοῦμεν , ἅπαντες ἄν ἀπολώμεθα. (Έγίγνωσκον…)
15. Εἰ βούλοιο φίλος εἶναι, μέγιστος ἄν εἴης (Πρόξενος οἶδε…)
16. Ἐάν ἀκολουθήσῃς ἐμοί, εἰσάξω σε εἰς την ἀκρόπολιν (Φύλαξ ἔλεγεν…)
17. Εἰ ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί, ὡς σύ φής , οὐκ ἄν ποτε ταῦτα ἔπασχον (Στρατιῶται διηγοῦντο)
18. Εἴ τις ἀντείποι, εὐθύς ἐτεθνήκει ( Οὗτοι ἐγίγνωσκον)
19. Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος , οὐδείς βούλεται ἀποθνήσκειν (Ἀθηναῖοι ἐπίστευον)
20. Γύμναζε σαυτὀν πόνοις , ὅπως ἄν δύναιο καί τους ἀκουσίους ὑπομένειν (Παρήνει…)

Δημοσθένης, προοίμια 20.1–3

Ο Δημοσθένης είναι και ένας οξυδερκής πολιτικός. Τι συμβουλεύει σε καιρό κρίσεων;

ΚΕΙΜΕΝΟ

Καὶ δίκαιον, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, καὶ συμφέρον ὑμῖν ἡγοῦμαι τὰς μὲν αἰτίας καὶ τὰς κατηγορίας, ὅταν βουλεύεσθαι δέῃ, παραλείπειν, περὶ τῶν παρόντων δὲ λέγειν ὅ τι βέλτιστον ἕκαστος ἡγεῖται. ὅτι μὲν γάρ τινῶν αἰτίων ὄντων κακῶς τὰ πράγματ’ ἔχει, πάντες ἐπιστάμεθα· ἐξ ὅτου δὲ τρόπου βελτίω δύναιτ’ ἂν γενέσθαι, τοῦτο τοῦ συμβουλεύοντος ἔργον εἰπεῖν. ἔπειτ’ ἔγωγε νομίζω καὶ κατηγόρους εἶναι τῶν ἀδικούντων χαλεποὺς οὐ τοὺς ἐν τοιούτοις καιροῖς ἐξετάζοντας τὰ πεπραγμένα, ὅτ’ οὐδεμίαν δώσουσι δίκην, ἀλλὰ τοὺς τοιοῦτό τι συμβουλεῦσαι δυνηθέντας ἀφ’ οὗ βελτίω τὰ παρόντα γένοιτ’ ἄν· διὰ γὰρ τούτους ἐφ’ ἡσυχίας καὶ παρ’ ἐκείνων ἐγγένοιτ’ ἂν ὑμῖν δίκην λαβεῖν.

Δημοσθένης,  προοίμια 20.1–3

 

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

 

1.      δέῃ: γ΄ ενικό στον παρατατικό ενεργητικής φωνής

2.      παραλείπειν: απαρέμφατο παρακειμένου στην άλλη φωνή

3.      ἐπιστάμεθα: γ΄ πληθυντική οριστικής παθητικού αορίστου

4.      δώσουσι: απαρέμφατο αορίστου β΄ στην άλλη φωνή

5.      συμβουλεῦσαι: γ΄ πληθυντικό οριστικής στον ίδιο χρόνο και φωνή

6.      δίκαιον: το επίρρημα στον υπερθετικό βαθμό

7.      χαλεποὺς: το επίρρημα στο συγκριτικό βαθμό

8.      βελτίω: το επίρρημα στο θετικό βαθμό

9.      οὐδεμίαν: δοτική πληθυντικού στο αρσενικό γένος

10.  δυνηθέντας: δοτική πληθυντικού στο αρσενικό γένος

 

Β) ὅταν βουλεύεσθαι δέῃ: να συμπτυχθεί σε δευτερεύουσα πρόταση.

Γ)  «Καὶ δίκαιον, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, καὶ συμφέρον ὑμῖν ἡγοῦμαι τὰς μὲν αἰτίας καὶ τὰς κατηγορίας, ὅταν βουλεύεσθαι δέῃ, παραλείπειν, περὶ τῶν παρόντων δὲ λέγειν ὅ τι βέλτιστον ἕκαστος ἡγεῖται». Να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με απαρεμφατική σύνταξη από εξάρτηση «Δημοσθένης έφη»

 METAΦΡΑΣΗ

Και δίκαιο και προς όφελός σας νομίζω, Aθηναίοι, ότι είναι να αφήσετε κατά μέρος την απόδοση ευθυνών και την εκτόξευση κατηγοριών, όταν παρουσιάζεται ανάγκη να αποφασίσετε, και να λέει ο καθένας ό,τι θεωρεί πως είναι το καλύτερο για την παρούσα κατάσταση. Όλοι, βέβαια, γνωρίζουμε ότι τα πράγματα είναι άσχημα επειδή κάποιοι φταίνε· καθήκον, όμως, αυτού που σας συμβουλεύει είναι να πει με ποιον τρόπο μπορούν να βελτιωθούν τα πράγματα. Eπίσης, εγώ θεωρώ αυστηρούς κατήγορους όσων διαπράττουν αδικίες όχι αυτούς που ερευνούν όσα έχουν συμβεί σε παρόμοιες περιστάσεις κατά το παρελθόν, τη στιγμή που δεν πρόκειται να υποστούν καμιά τιμωρία, αλλά αυτούς που είναι σε θέση να δώσουν μια συμβουλή που θα βελτιώσει την παρούσα κατάσταση· γιατί με τη βοήθεια αυτών θα σας δοθεί η δυνατότητα να τιμωρήσετε με την άνεσή σας εκείνους που ευθύνονται.