Ξενοφών - απομνημονεύματα

καὶ ὁ Ἡρακλῆς ἀκούσας ταῦτα, Ὦ γύναι, ἔφη, ὄνομα δέ σοι τί ἐστιν; ἡ δέ, Οἱ μὲν ἐμοὶ φίλοι, ἔφη, καλοῦσί με Εὐδαιμονίαν, οἱ δὲ μισοῦντές με ὑποκοριζόμενοι ὀνομάζουσι Κακίαν. καὶ ἐν τούτῳ ἡ ἑτέρα γυνὴ προσελθοῦσα εἶπε· Καὶ ἐγὼ ἥκω πρὸς σέ, ὦ Ἡράκλεις, εἰδυῖα τοὺς γεννήσαντάς σε καὶ τὴν φύσιν τὴν σὴν ἐν τῇ παιδείᾳ καταμαθοῦσα, ἐξ ὧν ἐλπίζω, εἰ τὴν πρὸς ἐμὲ ὁδὸν τράποιο, σφόδρ’ ἄν σε τῶν καλῶν καὶ σεμνῶν ἀγαθὸν ἐργάτην γενέσθαι καὶ ἐμὲ ἔτι πολὺ ἐντιμοτέραν καὶ ἐπ’ ἀγαθοῖς διαπρεπεστέραν φανῆναι. οὐκ ἐξαπατήσω δέ σε προοιμίοις ἡδονῆς, ἀλλ’ ᾗπερ οἱ θεοὶ διέθεσαν τὰ ὄντα διηγήσομαι μετ’ ἀληθείας. τῶν γὰρ ὄντων ἀγαθῶν καὶ καλῶν οὐδὲν ἄνευ πόνου καὶ ἐπιμελείας θεοὶ διδόασιν ἀνθρώποις.

Α. Να μεταφραστεί το κείμενο.

Β. Να απαντήσετε στα παρακάτω ζητούμενα:

·      ἀκούσας: γενική ενικού στο θηλυκό γένος

·      εἰδυῖα: δοτική ενικού στο αρσενικό γένος

·      σὴν: γενική πληθυντικού (στο ίδιο πρόσωπο)

·      διαπρεπεστέραν: δοτική ενικού στο θετικό βαθμό

·      καλῶν: το επίρρημα στο συγκριτικό βαθμό

·      καλοῦσί: το απαρέμφατο του παρακειμένου στην άλλη φωνή

·      φανῆναι: β΄ ενικό προστακτική στον ίδιο χρόνο και φωνή

·      προσελθοῦσα: β΄ ενικό προστακτική στον ίδιο χρόνο και φωνή

·      καταμαθοῦσα: γ΄ πληθυντικό οριστική στον ίδιο χρόνο και φωνή

·      διηγήσομαι: γ΄ πληθυντικό υποτακτική στον ενεστώτα

Γ.1.Να χαρακτηριστούν συντακτικά οι όροι:

σοι, Κακίαν, φανῆναι, τῶν καλῶν, ἀνθρώποις

Γ.2. Να βρεθεί και να αναγνωριστεί ο υποθετικός λόγος του κειμένου.

Bιβλιογραφια για την τραγωδία

Albini U., Προς Διόνυσον. Το θέατρο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων, μτφρ.: Λ. Τζαλλήλα, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα, 2001

Βιντάλ-Νακέ Π., Ο θρυμματισμένος καθρέφτης. Αθηναϊκή τραγωδία και πολιτική, μτφρ.: Χ. Μεράντζας, Ολκός, Αθήνα, 2003

Baldock M., Ελληνική τραγωδία. Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης. Μια εισαγωγή, μτφρ.: Λ.Ταχμαζίδου, Ενάλιος, Αθήνα, 2005

Baldry H., Το τραγικό θέατρο στην Αρχαία Ελλάδα, μτφρ.: Γ. Χριστοδούλου - Λ. Χατζηκώστα, Καρδαμίτσας, Αθήνα

Blume H.D., Εισαγωγή στο αρχαίο θέατρο, μτφρ.: Μ. Ιατρού, Μορφωτικό 'Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα

Γεωργουσόπουλος Π., Κλειδιά και κώδικες θεάτρου. Ι. Αρχαίο Δράμα, Εστία, Αθήνα

Γιαννακόπουλος Ε.Π., Οι Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης και Αριστοφάνης μιλούν για την ειρήνη, τη χειραφέτηση των γυναικών και όλα τα σύγχρονα καυτά προβλήματα, Παπαδήμας, Αθήνας, 1986

Γιατράς Δ., Το αττικό πλήρες δράμα, ως μορφή τέχνης, Εστία, Αθήνα, 1991

Γιατρομανωλάκης Γ., Δύο μελέτες για την αρχαία τραγωδία, Καρδαμίτσας, Αθήνα

Γραμματάς Θ., Από την τραγωδία στο δράμα, Τολίδης 

Διαμαντόπουλος Α., Η πολιτική μαρτυρία του ερωτικού μύθου στην τραγωδία, Παπαδήμας, Αθήνα

Δρομάζος Σ., Το αρχαίο δράμα. Αναλύσεις, Κέδρος, Αθήνα

Δρομάζος Σ., Το αρχαίο δράμα. Κριτικές, Κέδρος, Αθήνα

Dawson S., Δράμα και δραματικό στοιχείο, μτφρ.: Ι. Ράλλη - Κ. Χατζηδήμου, Ερμής, Aθήνα

Dodds R., Οι 'Ελληνες και το παράλογο, μτφρ.: Γ. Γιατρομανωλάκης, Καρδαμίτσας, Αθήνα

'Εγκερτ Π., Δράμα και μουσική στην αρχαιότητα, μτφρ: Ι. Σπηλιωπούλου, επιμ.: Α. Δεληβορριάς, Καστανιώτης, Αθήνα, 2000

Green R. - Handley E., Eικόνες από το αρχαίο ελληνικό θέατρο, μτφρ.: Μ. Μάντζιου, πρόλογος: Γ. Σηφάκης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 1996

Goward B., Αφήγηση και τραγωδία. Αφηγηματικές τεχνικές στον Αισχύλο, το Σοφοκλή και τον Ευριπίδη, μτφρ.: Ν. Μπεζαντάκος, Καρδαμίτσας, Αθήνα, 2003

Θεοδωρίδης Μ., Η αρχαία τραγωδία και κωμωδία, Αθήνα

Ιακώβ Δ.Ι., Η ποιητική της Αρχαίας Ελληνικής Τραγωδίας, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα, 1998

Ιακώβ Δ. Ι., Η ενότητα του χρόνου στην αρχαία ελληνική τραγωδία. Συμβολή στη διερεύνηση της τραγικής τεχνικής, Θεσσαλονίκη, 1982

Ιακώβ Δ., Παπάζογλου Ε. (επιμέλεια), Θυμέλη. Μελέτες χαρισμένες στον καθηγητή Ν.Χ. Χουρμουζιάδη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2004

Jaspers K., Περί του τραγικού, μτφρ.: Θ. Λουπασάκη, 'Ερασμος

Justina G., Όψεις και θέματα της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. 31 εισαγωγικά δοκίμια, μτφρ.: Μ.Καίσαρ, Ό.Μπεζαντάκου, Γ.Φιλίππου, επιμ.: Δ.Ι.Ιακώβ, Παπαδήμα, 2010

Κακριδής Ι.Θ., Η σκηνική τέχνη των Ελλήνων, Αθήνα 1989

Καλογεράς Β., Αισθητική ερμηνεία της αρχαίας τραγωδίας, Γρηγόρη, Αθήνα

Καλογήρου Μ., Τραγική άγνοια. Συμβολή στην ερμηνεία του αριστοτελικού ορισμού της τραγωδίας, Πολύπλευρο

Καραμάνου - Ξανθάκη Γ., Παράλληλες εξελίξεις στη μετακλασική (4ος π.Χ. αι.) τραγωδία και κωμωδία, Καρδαμίτσας, Αθήνα, 1991

Κατσούρης Α., Η παρεξήγηση στην τραγωδία και στην κωμωδία, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Ιωάννινα, 1976

Κατσούρης Α., Το σατυρικό δράμα. Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης, Ιωάννινα, 1990

Καψάλης Γ., Εισαγωγή στην αττική τραγωδία, Γρηγόρης, Αθήνα

Κλάρας Μπ., Ανθρωπιστική ερμηνεία του αρχαίου θεάτρου: Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης, Αριστοφάνης, Αθήνα, 1977

Κορδάτος Γ., Αρχαία τραγωδία και κωμωδία. Οι κοινωνικές ρίζες του αρχαίου ελληνικού θεάτρου, Μπουκουμάνης, Αθήνα

Κρεββατάς Δ., Οι τρεις μεγάλοι τραγικοί: Ευριπίδης, Σοφοκλής, Αισχύλος, Καστανιώτης, Αθήνα, 1999

Κωνσταντόπουλος Μ., Το θέατρο του ασυνείδητου. Η ψυχανάλυση στο φως της τραγωδίας, Αθήνα, 1990

Κitto H. D. F., Η αρχαία ελληνική τραγωδία, μτφρ: Λ. Ζενάκου, Παπαδήμας, 1984

Κott J., Θεοφαγία. Δοκίμια για την αρχαία τραγωδία, Εξάντας, Αθήνα

Λιγνάδης Τ., To ζώον και το τέρας. Ποιητική και υποκριτική λειτουργία του αρχαίου ελληνικού δράματος, Ηρόδοτος, Αθήνα, 1988

Leech C., Τραγωδία, μτφρ.: Ε. Χατζηανέστη, Ερμής, Αθήνα

Lesky A., Η τραγική ποίηση των Αρχαίων Ελλήνων, Τόμος Α': Από τη γένεση του είδους ως και τον Σοφοκλή, Τόμος Β': Ο Ευριπίδης και το τέλος του είδους, μτφρ.: Ν. Χουρμουζιάδης, Μορφωτικό 'Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα

Livraga G.A., Μυστηριακό θέατρο. Η αρχαιοελληνική τραγωδία, μτφρ.: Γ. Πλάνας, Νέα Ακρόπολη

Μαλεβίτης Χ., Ο τραγικός λόγος, Δωδώνη, Αθήνα, 1997

Μαρκαντωνάτος Γ., Εισαγωγή στην αττική τραγωδία, Gutenberg, Αθήνα

Μερκενίδου Ε., Το απολλώνιο της πλάνης και του ονείρου, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2005

Μινωτής Α., Το αρχαίο δράμα και η αναβίωσή του, Αστρολάβος - Ευθύνη, Αθήνα

Μπακονικόλα-Γεωργοπούλου Χ., Το τραγικό, η τραγωδία και ο φιλόσοφος, Βιβλιογονία, Αθήνα, 1990

Μπακονικόλα – Γεωργοπούλου Χ., Στιγμές της ελληνικής τραγωδίας, Καρδαμίτσας, Αθήνα, 1994

Μπάρμπας Ι., Σκηνική παρουσία των υπηρετικών προσώπων στην αρχαία ελληνική τραγωδία, Κωνσταντινίδη, Θεσσαλονίκη

Μπάρμπας Ι., Φιλολογικές και διδακτικές δοκιμές στους κλασσικούς. 'Ομηρος, Αρχίλοχος, Τραγικοί, Θουκυδίδης, Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 1992

Μπούρας Κ., Το μετά της τραγωδίας, Οδυσσέας, Αθήνα, 2000

Μπούρας Ν.Γ., Το αρχαίο δράμα. Περιεχόμενο και ερμηνεύματα. Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης, Αριστοφάνης, Μένανδρος, Γρηγόρη, Αθήνα, 2002

Mc Donald M., Αρχαίος ήλιος, νέο φως. Το αρχαίο ελληνικό δράμα στη σύγχρονη σκηνή, μτφρ.: Π. Μάτεσις, Εστία, Αθήνα

Meier C., Η πολιτική τέχνη της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, μτφρ.: Φ. Μανακίδου, επιμ.: Μ. Ιατρού, Καρδαμίτσας, Αθήνα, 1997

Νίτσε Φ., Η γέννηση της τραγωδίας, μτφρ.: Κ. Μεραναίου, Γκοβόστης, Αθήνα

Ξανθάκη-Καραμάνου Γ., Παράλληλες εξελίξεις στη μετακλασσική (4ος π.Χ. αι.) τραγωδία και κωμωδία, Καρδαμίτσας, Αθήνα

Παπαδημητρίου - Κλεάνθους Μ., Εισαγωγή στην αρχαία ελληνική τραγωδία, Αθήνα, 1980

Πατσαλίδης Σ., (Εν)τάσεις και (δια)τάσεις. Η ελληνική τραγωδία και η θεωρία του εικοστού αιώνα, Τυπωθήτω, Αθήνα, 1997

Πούλλος Ι., Εισαγωγή εις το αρχαίον ελληνικόν δράμα: τραγωδία - κωμωδία - σατυρικόν δράμα (μετ' εικόνων), Αθήναι, 1952

Romilly J. de, Αρχαία ελληνική τραγωδία, μτφρ.: Ε. Δαμιανού-Χαραλαμποπούλου, Καρδαμίτσας, Αθήνα, 1976

Romilly J. de, Η Ελληνική τραγωδία στο πέρασμα του χρόνου, μτφρ.: Α. Μπάμπη-Αθανασίου και Κ. Μηλιαρέση, πρόλογος: Μάριος Πλωρίτης, 'Αστυ, Αθήνα, 1996

Romilly J. de, Η εξέλιξη του πάθους. Από τον Αισχύλο στον Ευριπίδη, μτφρ.: Μπ. Αθανασίου - Κ. Μηλιαρέση, πρόλογος: Γ. Γιατρομανωλάκης, Το 'Αστυ, Αθήνα, 2000

Romilly J. de, Ο χρόνος στην Ελληνική τραγωδία. Μία μόνο ημέρα ταπεινώνει και ανυψώνει πάλι όλα τα ανθρώπινα, μτφρ.: Χ. Μαρσέλλος - Σ. Λουμάνη, 'Αστυ, Αθήνα

Σακελλαριάδης Γ.Χ., Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης. Υποθήκες των τραγικών ποιητών για την ανθρωπότητα, Σαββάλας, Αθήνα, 2008

Σηφάκης Γ.M., Mελέτες για το αρχαίο θέατρο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο

Σολομός Α., Τι προς Διόνυσον. Σημειώσεις γύρω από την τραγωδία, Δίφρος, Αθήνα

Σούρα Τ., Αρχαίο δράμα και πολιτικό θέατρο, Αρσενίδης, Αθήνα

Σοφρά Ε., Αρχαία αττική τραγωδία. Πνεύμα - τεχνική μορφή, Ιωλκός

Σπανδωνίδης Π., Εισαγωγή στην αρχαία ελληνική τραγωδία, Αθήνα, 1964

Σπυρόπουλος Η., Το αρχαιοελληνικό θέατρο και η σύγχρονη αγωγή, Γκοβόστης, Αθήνα

Στασινοπούλου Α., Εισαγωγή στην αρχαία τραγωδία, Εστία, Αθήνα

Στέφος Α. (επιμέλεια-μετάφραση),'Επος και δράμα, Σχολή Ι.Μ. Παναγιωτοπούλου, Αθήνα, 1999

[Συλλογικό], Οδηγός για την αρχαία ελληνική τραγωδία. Από το Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ, επιμ.:P.E.Easterling, μτφρ. Λ.Ρόζη, Κ.Βαλάκας, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2007

[Συλλογικό], Αρχαία ελληνική τραγωδία. Θεωρία και πράξη, επιμ.: Α.Μαρκαντωνάτος, Χ.Τσαγγάλης, Gutenberg, Αθήνα, 2008

Scheler M., Το φαινόμενο του τραγικού, μτφρ.: Θ. Λουπασάκης, Έρασμος, Αθήνα

Seaford R., Ανταπόδοση και τελετουργία. Ο Όμηρος και η τραγωδία στην αναπτυσσόμενη πόλη-κράτος, μτφρ.: Β. Λιαπής, Μορφωτικό 'Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα, 2003

Stainer J., Ο θάνατος της τραγωδίας, μτφρ.: Φ. Κονδύλης, Δωδώνη, Αθήνα

Τερζάκης Α., Αφιέρωμα στην τραγική μούσα, Εκδόσεις των φίλων, Αθήνα

Τερζάκης Α., Το δράμα και η θεωρία του, Εκδόσεις Εθνικού Θεάτρου, Αθήνα

Taplin O., H αρχαία ελληνική τραγωδία σε σκηνική παρουσίαση, μτφρ.: Β. Ασημομύτης, Παπαδήμας, Αθήνα

Touchard P.-A., Διόνυσος. Απολογία υπέρ του θεάτρου, μτφρ.: Χ. Μπακονικόλα - Γεωργοπούλου, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα

Φλώρος Α., Η κλασική τραγωδία και το σύγχρονο δράμα, Θεσσαλονίκη, 1972

Vernant J.-P. - Vidal-Naquet P., Μύθος και τραγωδία στην Αρχαία Ελλάδα, μτφρ.: Σ. Γεωργούδη, Ζαχαρόπουλος, Αθήνα

Wilamowitz – Moellendorff U., Η αττική τραγωδία. Γένεση και διαμόρφωση ενός είδους, μτφρ.: Η. Τσιριγκάκης, επιμ.: Δ. Ιακώβ, Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 2003

Χανδριώτης Ε., Η προσφώνηση των θεατών στην αρχαία ελληνική τραγωδία. Διδακτορική διατριβή, Λευκωσία, 1996

Χουρμουζιάδης Ν., Περί χορού. Ο ρόλος του ομαδικού στοιχείου στο αρχαίο δράμα, Καστανιώτης, Αθήνα 1998

Χουρμουζιάδης Ν., 'Οροι και μετασχηματισμοί στην αρχαία ελληνική τραγωδία, Γνώση, Αθήνα, 1991

Χουρμούζιος Α., Το αρχαίο δράμα. Μελετήματα, Εκδόσεις των Φίλων, Αθήνα

Χριστόπουλος Μ., Μιμήσεις Πράξεων. Αφήγηση και δομή στις τραγωδίες των κλασικών χρόνων, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα

Χριστόπουλος Μ., Μυθικά θέματα με δραματικό προσωπείο. Μελέτες για την τραγωδία και την κωμωδία, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2000

Χρονόπουλος Κ., Αρχαία ελληνική τραγωδία, Δόμος, Αθήνα